Ομιλία Γιάννη Βραδή γιά την παιδεία και τον πολιτισμό στο προσυνέδριο Β. Ιονίου των Ανεξάρτητων Ελλήνων στην Κέρκυρα, 17/02/13

Η παρακάτω ομιλία έγινε από τον Γιάννη Βραδή μετά από πρόσκληση των Ανεξάρτητων Ελλήνων.

Καλημέρα,

Δεν ανήκω σε κάποιο κομματικό χώρο, συνεπώς ούτε και στον δικό σας, αλλά επικροτώ κάθε προσπάθεια που έχει σαν σκοπό την ανάταση της χώρας μας και κατά την συγκεκριμένη περίοδο, την έξοδο της από την πολύπλευρη αυτή κρίση.  

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η χώρα μας δεν είναι ένας συμπαγής οργανισμός ο οποίος ζει στην Αττική, αντιθέτως αποτελείται από εκατομμύρια ανθρώπους-μονάδες οι οποίοι ζουν σε χιλιάδες οικισμούς. Μερικοί από τους τελευταίους είναι μεγαλύτεροι και μερικοί μικρότεροι, μερικοί βρίσκονται στον κορμό της χώρας, μερικοί σε απομονωμένα σημεία ορεινών όγκων και άλλοι σε απόμακρα σημεία των θαλασσινών μας συνόρων. Αυτή είναι η χώρα μας, αυτή τη μορφή θα πρέπει να αναγνωρίσουμε και με αυτήν στο μυαλό μας θα πρέπει να σχεδιάσουμε το μέλλον μας επάνω σε μια βάση αποκέντρωσης. Πρέπει λοιπόν να αναφέρω ότι θεωρώ αξιέπαινη την προσπάθεια του κου Κουίκ, ελλείψει ντόπιου κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της παράταξής σας, να επισκέπτεται τα Επτάνησα, να ενημερώνεται γιά τα προβλήματά τους και κατόπι να τα φέρνει στην βουλή.

"Ανεξάρτητοι Έλληνες", μία ομολογουμένως πολύ ωραία ονομασία κόμματος. Ας δούμε όμως τι κρύβεται πίσω από αυτές τις λέξεις. 

"Ανεξάρτητος" είναι αυτός που δεν εξαρτάται από άλλον ή από κάτι άλλο, αυτός που δεν έχει κάποια σχέση εξάρτησης. Είναι λοιπόν ανεξάρτητος αυτός που δεν υπόκειται στη βούληση άλλου, που πράττει σύμφωνα με τη δική του βούληση, είναι δηλαδή ο ελεύθερος. 

Γιά να είναι κανείς ανεξάρτητος - ελεύθερος πρέπει να γνωρίζει και να χαρτογραφεί τον εσωτερικό, αλλά και εξωτερικό του κόσμο, ώστε να χαράζει την δική του ανεξάρτητη πορεία ανάλογα πάντοτε με την κρίση του. Άρα λοιπόν η ανεξαρτησία - ελευθερία συνδέονται άμεσα με την νόηση, δηλαδή την ικανότητα του νου να επεξεργάζεται το υλικό που του παρέχουν οι αισθήσεις και να διαμορφώνει τις έννοιες, τους συλλογισμούς και τις κρίσεις, δηλαδή να δημιουργεί.

"Έλληνας" είναι ο υπήκοος αυτής της χώρας, αλλά πηγαίνοντας λίγο πίσω στον χρόνο είναι αυτός που έθεσε τις βάσεις της δυτικής νόησης. Οι δύο λοιπόν έννοιες, ανεξάρτητος και Έλληνας έχουν ένα σημείο τομής, την νόηση.

Η νόηση είναι μία άϋλη παραγωγική διεργασία ή οποία γιά να έχει αποτέλεσμα πρέπει να τροφοδοτείται με δεδομένα τα οποία μπορεί να είναι σε ένα βαθμό τα προσλαμβανόμενα μέσω των αισθήσεων, αλλά κυρίως οι πληροφορίες -  αποτελέσματα άλλων νοητικών διεργασιών. Η δεξαμενή αυτών των πληροφοριών, δηλαδή  του συνόλου των υλικών, πνευματικών, τεχνικών επιτευγμάτων και επιδόσεων, του ανθρώπου, δεν είναι άλλη από τον πολιτισμό. Σημαντική είναι η γενικώτερη ανάλυση του πολιτισμού σε δύο συνιστώσες, στον πνευματικό και στον υλικό. 

Οι τεχνικές της νόησης, αλλά και ο πολιτισμός γενικότερα μεταφέρονται στα μέλη της κοινωνίας μέσω μίας διεργασίας μάθησης, της παιδείας. Η παιδεία λοιπόν είναι αυτή που δίνει στο άτομο τα εργαλεία με τα οποία αυτό θα καταφέρει να αναγνωρίσει, να χαρτογραφήσει και να πλοηγηθεί στους χώρους της ελευθερίας, αλλά και της δημιουργίας. 

Κάθε κοινωνία έχει δικά της πολιτιστικά χαρακτηριστικά, μέ έμφαση σε ένα τομέα ή άλλο, η με διαφορετική κατά περίπτωση έκφραση του ιδίου θέματος. Σε μία πολυποίκιλη λοιπόν χώρα, όπως η Ελλάδα, υπάρχει τοπικός πολιτιστικός πλούτος ο οποίος εάν αξιοποιηθεί σαν υλικό τροφοδοσίας της νόησης μπορεί να φέρει σωρεία εκπληκτικών αποτελεσμάτων. Η μέχρι στιγμής πολιτική των Ελληνικών κυβερνήσεων κινήθηκε προς την κατεύθυνση της πολιτιστικής ομογενοποίησης του Ελληνικού έθνους προσβλέποντας ίσως σε ενδυνάμωση του εθνικού χαρακτήρα. Γιά την επίτευξη όμως του παραπάνω σκοπού, αντί να αναδειχθούν τα επί μέρους πολιτιστικά χαρακτηριστικά με τρόπο που ολόκληρο το έθνος να τα οικειοποιηθεί και να αποτελέσουν μέρος της γενικώτερης ταυτότητας των νεο-Ελλήνων προτιμήθηκε η εύκολη λύση του ψαλιδίσματος των διαφορών και της εύρεσης του εναπομείναντα, όχι βέβαια και πολύ πλούσιου, κοινού παρονομαστή. Χαρακτηριτική είναι η περίπτωση του κλεισίματος της Ιονίου Ακαδημίας και πολλών άλλων σχολείων και σχολών αμέσως μετά την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση που δεν καταβάλλεται σημαντική προσπάθεια ελέγχου μίας διεργασίας τα αποτελέσματα τείνουν προς μία αύξηση της αταξίας και παραγωγής προϊόντων χαμηλής αξίας, σε μία αύξηση δηλαδή  της "εντροπίας", όπως λέγεται στην φυσική. Στην περίπτωση της Ελλάδας λοιπόν, επειδή δεν κατεβλήθη σοβαρή προσπάθεια, το αποτέλεσμα της εθνικής πολιτιστικής ομογενοποίησης περιέχει σε πολλές περιπτώσεις προϊόντα χαμηλής αξίας, όπως ο εγωκεντρισμός και η διαφθορά.

Η σημερινή οικονομική κρίση είναι το αποτέλεσμα μίας κρίσης πολιτισμού και συγκεκριμένα των πνευματικών επιδόσεων των νεο-Ελλήνων (θεσμοί, δίκαιο, έθιμα, κλπ). Η έξοδος από αυτή τη κρίση φαίνεται να είναι χρονικά μακρυά, καθώς γιά να επιτευχθεί δεν χρειάζεται μόνο η διαρκής έγχυση ρευστού στα κρατικά ταμεία και κάποιες τεχνικής φύσης διαρθρωτικές αλλαγές, αλλά και η μετεξέλιξη του πολιτιστικού χαρακτήρα της κοινωνίας. Πως μπορεί αυτό να επιτευχθεί; Πως αλλοιώς, παρά με την παιδεία. Το επόμενο ερώτημα που γεννάται είναι ποιά παιδεία, ποιό πρέπει να είναι το περιεχόμενο της παιδείας;

Με βάση τα προαναφερθέντα θετικά αποτελέσματα που θα μπορούσε να έχει η αξιοποίηση του πολιτιστικού πλούτου των επί μέρους περιοχών της Ελλάδας προκύπτει σαν λογική πρόταση η παροσαρμογή της παιδείας στα χαρακτηριστικά και στον πολιτισμό κάθε τόπου μέσω μίας πολιτιστικής, μεταξύ άλλων, αποκέντρωσης. Η Ελλάδα αποτελείται από εννέα γεωγραφικά, ιστορικά και πολιτιστικά διαμερίσματα: Επτάνησα, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη, Θεσσαλία, Νησιά Αιγαίου, Στερεά Ελλάδα, Πελλοπόνησος και Κρήτη. Σε μερικά από αυτά υπάρχουν υποδιαιρέσεις βέβαια, όπως στα νησιά του Αιγαίου, ενώ η Αττική παρουσιάζεται, λόγω της συρροής διαφορετικών πληθυσμών, αλλά και της δυναμικής της, σαν ένα διαφορετικό διαμέρισμα πλέον.  Κάθε ένα από αυτά τα διαμερίσματα έχει ιδιαίτερο χαρακτήρα και στις δύο συνιστώσες του πολιτισμού, δηλαδή στην πνευματική και στην τεχνική. Στον σχεδιασμό της ανάπτυξης ενός τόπου πρέπει να είμαστε ρεαλιστές και να προσδιορίζουμε τα χαρακτηριστικά που πραγματικά μπορούν να καλλιεργηθούν. Στην αστικοποιημένη Κέρκυρα, γιά παράδειγμα, δεν μπορούμε να μιλάμε γιά σημαντική εντατική γεωργική ανάπτυξη.

Παράδειγμα: Η Κέρκυρα. 

Ο πνευματικός πολιτισμός των Επτανήσων διακρίνεται γιά μία έντονη τάση και μάλιστα με "δυτική" χροιά, προς τις τέχνες και τα γράμματα, όπως στην μουσική, στην ζωγραφική και στην ποίηση. Κάθε οικογένεια έχει ένα τουλάχιστον μέλος το οποίο ασχολείται, έστω και ερασιτεχνικά, με μία καλή τέχνη. Στην Κέρκυρα ο πληθυσμός είναι εξοικειωμένος με την κλασσική και οπερατική μουσική και υπάρχουν τουλάχιστον 18 φιλαρμονικές οι οποίες τροφοδοτούν γιά χρόνια με εκτελεστές τα σοβαρά μουσικά σύνολα της Αθήνας. Ο πολιτιστικός όμως αυτός πλούτος των Επτανήσων ποτέ δεν αναδείχθηκε από το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και η διατήρησή του στηρίχθηκε στην ιδιωτική μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία. Η Κέρκυρα δεν έχει κρατικές δομές που να αναδεικνύουν το συγκριτικό μουσικό πλεονέκτημά της. Κρατικό Ωδείο δεν υπήρξε ποτέ στην Κέρκυρα και οι μαθητές που ήθελαν να προχωρήσουν στις μουσικές σπουδές τους έπρεπε να πάνε στην Αθήνα ή στο εξωτερικό. Τα τελευταία χρόνια βέβαια δημιουργήθηκε το μουσικό Γυμνάσιο και το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου το οποίο ακόμη δεν έχει κατορθώσει να ενταχθεί απόλυτα στις μουσικές δομές του νησιού. Κρατικές συμφωνικές ορχήστρες υπάρχουν στην Αθήνα και στην Θεσσαλονίκη, όχι όμως στην Κέρκυρα που αποτελεί το μεγαλύτερο φυτώριο μουσικών της χώρας με αποτέλεσμα πολλά παιδιά να μην συνεχίζουν τις μουσικές σπουδές τους γνωρίζοντας ότι επιστρέφοντας στον τόπο τους θα αντιμετωπίσουν την ανεργία. Πως θα μπορούσε λοιπόν να σχεδιαστεί η παιδεία λαμβάνοντας υπ'οψη τα πνευματικά χαρακτηριστικά της Κέρκυρας; 

Στην Κέρκυρα θα μπορούσε να υπήρχε μία δομή μουσικής παιδείας ενσωματωμένη στο εθνικό σύστημα παιδείας. Η σοβαρή διδασκαλία της μουσικής θα μπορούσε να ξεκινάει από το Δημοτικό σχολείο και να έφθανε μέχρι το Λύκειο, σε ορισμένα τουλάχιστον σχολεία, με διδασκαλία όχι μόνο θεωρητικών, αλλά και οργάνων. Οι Πανεπιστημιακές σπουδές θα είχαν πλέον περισσότερο τον χαρακτήρα της τελειοποίησης και της εξειδίκευσης. Οι πανεπιστημιακοί, μαζί με έναν αριθμό φοιτητών, θα μπορούσαν να συμμετέχουν στην σύνθεση μίας κρατικής συμφωνικής ορχήστρας. Το όλο σύμπλεγμα, μουσική διδασκαλία στα σχολεία, ιδιωτικά ωδεία, υψηλής στάθμης πανεπιστημιακή σχολή, συμφωνική ορχήστρα, φιλαρμονικές και χορωδίες θα δημιουργούσε μία εξαιρετική μουσική δομή με διεθνή εμβέλεια και θα καθιστούσαν την Κέρκυρα ένα σημαντικό κέντρο μουσικών σπουδών στο οποίο θα προσέρχονταν φοιτητές, αλλά και επισκέπτες, από διάφορα μέρη προσφέροντας στην τοπική και στην εθνική οικονομία. 

Η δημιουργία μίας συμφωνικής ορχήστρας στην Κέρκυρα στην παρούσα περίοδο φαντάζει σαν ουτοπία. Η σύμπραξη όμως του Ιονίου Πανεπιστημίου, των φιλαρμονικών, των χορωδιών και του Δήμου γιά την δημιουργία ενός πλαισίου παροχής μουσικής παιδείας με βραχυπρόθεσμο στόχο την δημιουργία μίας έστω ερασιτεχνικής συμφωνικής ορχήστρας και μεσοπρόθεσμο την πλήρη ανάπτυξη των δομών που προαναφέρθηκαν είναι ένας υλοποιήσιμος στόχος. 

Ο τεχνικός πολιτισμός των Επτανήσων σχετίζεται περισσότερο με τις τουριστικές υποδομές και την παροχή υπηρεσιών. Η Κέρκυρα αποτελεί το πρώτο μέρος στο οποίο αναπτύχθηκε τουρισμός στην Ελλάδα, παρόλα αυτά εκτός από μία μέση σχολή δεν έχει ποτέ λειτουργήσει ανώτερη ή ανώτατη σχολή τουριστικών επαγγελμάτων στο νησί. 

Πως θα μπορούσε λοιπόν να σχεδιαστεί η παιδεία λαμβάνοντας υπ'οψη τα τεχνικά πολιτιστικά χαρακτηριστικά της Κέρκυρας; 

Στην Κέρκυρα θα μπορούσε να οργανωθεί ένα σύστημα εκπαίδευσης σε θέματα τουρισμού και γενικότερα παροχής υπηρεσιών. Το ένα σκέλος της εκπαίδευσης θα μπορούσε να προσφερθεί από μέσες ή μεταλυκειακές σχολές με εξειδίκευση στα διάφορα επαγέλματα του τουρισμού, από μαγείρους μέχρι τουριστικούς πράκτορες. Στο δεύτερο σκέλος θα μπορούσε να υπάρχει πανεπιστημική σχολή με κατευθύνσεις συναφείς προς τον τουρισμό, την διοίκηση επιχειρήσεων και του μάρκετινγκ. Η λειτουργία μίας πανεπιστημιακής σχολής υψηλού επιπέδου θα είχε σαν αποτέλεσμα, όχι μόνο την εξειδίκευση φοιτητών σε θέματα τουρισμού και κατά συνέπεια την παροχή υψηλώτερου επιπέδου υπηρεσιών, αλλά θα μπορούσε, σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες και μελλοντικές υποδομές, να αποτελέσει ένα πόλο έλξης φοιτητών και από το εξωτερικό, οπότε και πολύτιμου συναλλάγματος. 

Ο συνδυασμός της ανάπτυξης της παιδείας στον πνευματικό και στον τεχνικό τομέα του πολιτισμού θα είχε σαν αποτέλεσμα την μετατροπή του νησιού σε ένα κέντρο πολιτισμού - τουρισμού - παροχής υπηρεσιών με διεθνή ακτινοβολία. Ένα απλό παράδειγμα στο οποίο φαίνεται η αλληλεπίδραση πνευματικού πολιτισμού και τουρισμού είναι το Κερκυραϊκό Πάσχα. 

Η παρούσα κατάσταση αποκλείει ουσιαστικά κάθε κρατική επένδυση στον τομέα του πνευματικού πολιτισμού. Αυτό όμως που μπορεί να γίνει είναι ο προγραμματισμός και η οργάνωση της εκπαίδευσης. Στόχος πρέπει να είναι η πολιτιστική αποκέντρωση με αξιοποίηση των πολιτιστικών χαρακτηριστικών κάθε τόπου της χώρας και την σύνδεση, εάν και όπου αυτό είναι δυνατόν, των δύο συνιστωσών του πολιτισμού, τον τεχνικό και τον πνευματικό. Αποτέλεσμα αυτών θα είναι η ανάπτυξη πολιτιστικών πρωτοβουλιών σε ολόκληρη την χώρα οι οποίες όχι μόνο θα συμβάλλουν στην πνευματική ανάταση αλλά και στην οικονομική άνοδο του νεο-Έλληνα με αποτέλεσμα να πλησιάσει περισσότερο στο ζητούμενο, την χαρά της ζωής και την ελευθερία του. 

Στα Επτάνησα θα πρέπει να ενοποιηθεί - ομοσπονδιοποιηθεί Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο με τα ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ώστε να υπάρχει ένας σημαντικός κορμός τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην ιστορική μας περιφέρεια. Το πανεπιστημιακό αυτό σύμπλεγα θα πρέπει να έχει, εκτός από τις κλασσικές σχολές, μία εξειδίκευση στους τομείς των καλών τεχνών και της μουσικής, του τουρισμού και της παροχής υπηρεσιών, αλλά και της καινοτομίας - τεχνολογίας. 

Οι Επτανήσιοι πρέπει δυναμικά να απαιτήσουμε ίση μεταχείριση με τους υπόλοιπους Έλληνες.

Γιά το μόνο ίσως που δεν μπορούν να κατηγορηθούν οι Ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων τουλάχιστον ετών είναι ασάφεια ως πρός το επιδιωκόμενο από αυτές στάτους των Επτανήσων. Η συμπεριφορά της Ελληνικής πολιτείας χαρακτηρίζεται από προσπάθειες υποβάθμισης των Επτανήσων αρχής γενομένης με την κατάργηση των σπουδαιότερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων των νησιών ένα μόλις χρόνο μετά την ένωση. Κατά την τελευταία δεκαετία οι προσπάθειες αυτές είναι κλιμακούμενες με αποκορύφωμα την επιδιωκόμενη μείωση σχολών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και μεταφορά του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων στην Δυτική Ελλάδα. Το σχέδιο "Αθηνά" προβλέπει μειώσεις σχολών σε ολόκληρη την χώρα, αλλά η προβλεπόμενη μείωση του 50% στα Επτάνησα είναι σαφώς μεγαλύτερη του 29% του εθνικού μέσου όρου, του 17% των δύο νησιωτικών περιφερειών του Αιγαίου και του κραυγαλαία χαμηλού 5% της πόλης των Ιωαννίνων. 

Η υποβάθμιση των Επτανήσων επιχειρείται συστηματικά από όλες σχεδόν τις κυβερνήσεις των τελευταίων τουλάχιστον ετών σε διάφορους τομείς, όπως της οικονομίας, της παιδείας, αλλά κυρίως της δημόσιας διοίκησης. Το υψηλό ΦΠΑ και οι μικρότερες επιδοτήσεις σε σχέση με το Αιγαίο, η διαρκής υποσχεσιολογία σχετικά με δημόσια έργα τα οποία δεν πραγματοποιούνται, όπως αυτό των φραγμάτων, η διαρκώς αυξανόμενη διοικητική εξάρτηση των νησιών από εξωπεριφερειακά στεριανά κέντρα είναι μόνο μερικά παραδείγματα. Η εσωστρέφεια της Ελλάδας και η "φοβία" απέναντι στον "δυτικό" Επτανησιακό πολιτισμό θα μπορούσε να εξηγήσει την πολιτική της απέναντι στα Επτάνησα γιά μία σειρά ετών. Η από τριακονταετίας όμως συμμετοχή του Ελληνικού κράτους στην ΕΕ και η από δεκαετίας συμμετοχή του στην νομισματική ένωση δεν μπορούν να δικαιολογήσουν πλέον πολιτικές δυτικοφοβίας και εσωστρέφειας. Η μοναδικές λοιπόν εναπομείνασες λογικές εξηγήσεις της σταθερής αρνητικής στάσης της πολιτείας απέναντι στα Επτάνησα είναι δύο: (α) Η πολιτική αδυναμία των Επτανήσων να διεκδικήσουν τα προσήκοντα και (β) η ύπαρξη απόλυτης αδιαφορίας ή και απέχθειας γιά τα Επτάνησα από πολύ μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου, άρα αναλόγως και του Ελληνικού λαού. Η πρώτη εξήγηση θα πρέπει να απορριφθεί, καθώς τα Επτάνησα έχουν ισχυρή παρουσία στις εκάστοτε κυβερνήσεις. Ο κος Δένδιας, γιά παράδειγμα, είναι ένα σημαντικό μέλος της κυβέρνησης στην περίοδο που τα Επτάνησα βάλλονται στον τομέα της παιδείας. Η δεύτερη εξήγηση θα μπορούσε να αφορά μερικά μέλη του πολιτικού κόσμου, ίσως και έναν αριθμό πολιτών, όχι όμως σημαντικό γιά να επηρεάζει πολιτικές του κράτους και να τις καθιστά συστηματικά αρνητικές προς τα Επτάνησα. Επομένως πρέπει να υπάρχει κάποια τρίτη άγνωστη μέχρι σήμερα εξήγηση. 

Τα Επτάνησα, και κυρίως η Κέρκυρα, βρίσκονται σε ένα διαχρονικά σημαντικό γεωπολιτικό χώρο που ορίζεται από την κεντρική Μεσόγειο, από την συνδέουσα αυτήν με την κεντρική Ευρώπη Αδριατική και από την Ιταλική και την Βαλκανική χερσόνησο. Το τρίγωνο Ότραντο - Αυλώνα - Κέρκυρα είναι μεγάλης σημασίας γιά την ναυσιπλοϊα, την μεταφορά ενέργειας, τις τηλεπικοινωνίες, αλλά και γιά τους υποτιθέμενους υδρογονάνθρακες. Κατανοόντας την σημασία του τριγώνου η Ιταλία προσπαθεί να κυριαρχήσει και στην δεύτερη κορυφή αυτού με την απόκτηση ελέγχου του Αλβανικού τώρα, στην είσοδο του κόλπου της Αυλώνας, πάλαι ποτέ Κερκυραϊκού Διαπόντιου νησιού Σάσωνα. Η Τουρκία επίσης προσπαθεί να ενισχύσει την παρουσία της στην περιοχή με εγκατάσταση πολεμικών πλοίων στην Αυλώνα. Απόλυτα λογικό λοιπόν θα ήταν η Ελλάδα να προσπαθήσει επίσης να ενισχύσει την θέση της στην τρίτη κορυφή του τριγώνου, την Κέρκυρα και ιδιαίτερα στο νησί των Οθωνών. Αντίθετα όμως σταδιακά και συστηματικά αποδυναμώνει την Κέρκυρα αποσύροντας τις Ελληνικές δημόσιες υπηρεσίες και δομές από αυτήν, οι δε Οθωνοί παραμένουν υποβαθμισμένοι με ένα συχνά μη προσεγγίσιμο λιμάνι. Παραδόξως όμως η Ελλάδα ενισχύει την πόλη των Ιωαννίνων δίνοντας τη εντύπωση ότι τα σύνορα του κράτους φθάνουν μέχρι τις Ηπειρωτικές ακτές του Ιονίου, αλλά όχι παραπέρα. Με την ανάλυση όλων των προαναφερθέντων δεδομένων και λαμβάνοντας υπ'οψη τη συστηματικότητα των ενεργειών καθίσταται σαφές ότι η Ελληνική πολιτεία ηθελημένα ή όχι δίνει το μήνυμα στην διεθνή κοινότητα ότι ακολουθεί μία πολιτική απόσυρσης της από τα Επτάνησα ή τουλάχιστον από τα βόρεια εξ'αυτών.

Οι Επτανήσιοι μη έχοντας, η μη θέλοντας να αντιληφθούν την παραπάνω πολιτική εκπλήσσονται κάθε φορά από τις "εχθρικές" προς αυτούς κινήσεις της φίλιας χώρας και προσπαθούν με παραδοσιακές μεθόδους όπως ψηφίσματα διαμαρτυρίας και συνομιλίες με υπουργούς να λύσουν τα επιμέρους προβλήματα. Οι κυβερνήσεις θα συνεχίζουν ακάθεκτες την υλοποίηση της Επτανησιακής πολιτικής τους, έστω και εάν περιστασιακά φαίνονται να ψευδο-υποχωρούν. Τα Επτάνησα όμως θα χάνουν χρόνο συμμετέχοντας σε αυτό το κρυφτό. Κάθε μέρα που περνάει χάνονται ευκαιρίες γιά δημιουργία υποδομών και ανάπτυξης, κάθε μέρα που περνάει μπορεί να στοιχίζει χρόνια χαμένων προσπαθειών, κάθε μέρα του περνάει η αυξανόμενη οργή των Επτανησίων προσθέτει ένα λιθαράκι σε μία νέα διχόνοια. 

Οι Επτανήσιοι πολίτες πρέπει άμεσα να ενισχύσουμε τους διεπτανησιακούς δεσμούς μας, ώστε να εξασφαλίσουμε το αδιάσπαστο του αρχιπελάγους μας. Κατόπι θεωρόντας δεδομένη την μη φιλική Επτανησιακή πολιτική της Ελληνικής πολιτείας πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο διεκδίκησης των δικαιωμάτων μας και, μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας, την κλωνισμένη πλέον σχέση μας με το Ελληνικό κράτος. Στην περίπτωση που η Ελληνική Δημοκρατία έχει την διάθεση να κρατήσει τα Επτάνησα στην αγκαλιά της, οι Επτανήσιοι πρέπει δυναμικά να απαιτήσουμε συνολική λύση του προβλήματος με σαφή συνταγματική κατοχύρωση του αδιάσπαστου και του αυτοδιοίκητου της περιφέρειας μας και των ίσων δικαιωμάτων μας με τους υπόλοιπους Έλληνες. Στην περίπτωση που η Ελλάδα γυρίσει την πλάτη της στο Ιόνιο οι Επτανήσιοι πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να κάνουμε όλες εκείνες τις ενέργειες που θα διασφαλίσουν ενότητα, ασφάλεια και ευημερία στα νησιά μας. 

Το πανεπιστήμιο της Ινσουλάρια και η πολιτιστική καταστροφή της.

Μία φορά και ένα καιρό σε ένα μακρυνό τόπο κάποια νησιά ξεκινήσανε ένα ταξίδι από τις ομίχλες της μυθολογίας στο άγνωστο του μέλλοντος. Στην πορεία τους περάσανε μέσα από φουρτούνες, πολεμήσανε πειρατές και επίδοξους κατακτητές μέχρι που φθάσανε σε ένα πέλαγος γαλάζιο και γαλήνιο, εκεί αράξανε και ονομάσανε τον τόπο Ινσουλάρια. Τα καράβια της γυρνούσανε τον κόσμο, μερικοί λένε ότι πετούσανε στα σύννεφα χωρίς κουπιά και τιμόνια, και φέρνανε στα λιμάνια της εμπορεύματα, ανθρώπους και γνώσεις. Η Ινσουλάρια έγινε ένας τόπος ζηλευτός, τα τραγούδια των γυναικών που δουλεύανε στους αγρούς χαϊδεύανε τις πλαγιές των λόφων, οι νότες των οργάνων αντηχούσανε στα πλακόστρωτα δρομάκια των πολιτειών της, οι παλέττες των ζωγράφων της χρωματίζανε τις ζωές των ανθρώπων και το μελάνι έτρεχε σαν ένας ποταμός σοφίας. 

Οι Ινσουλάριοι ήτανε πολύ περήφανοι γιά τον πολιτισμό τους, αλλά δεν ξεχάσανε τις ρίζες τους. Θυμόντανε με αγάπη τον μυθικό τόπο απ'όπου ξεκίνησε το ταξίδι τους και τους εκεί αδελφούς τους. Έτσι, όταν οι τελευταίοι προσπαθήσανε να πετάξουνε τα βαρβαρικά σπαθιά που κρεμόντανε γιά αιώνες πάνω από τα κεφάλια τους οι Ινσουλάριοι τους αγκαλιάσανε με τα γοργά καράβια τους. Μία όμορφη ανοιξιάτικη μέρα οι κάτοικοι της Ινσουλάρια γιορτάσανε με μεγάλη χαρά την κατάλυση της πολιτείας τους και την υπαγωγή της στο νεοσύστατο Βασίλειο των αδελφών τους. Τώρα θα μπορούσανε με τις γνώσεις τους, με τα σχολεία τους και με τον πολιτισμό τους να βοηθήσουνε τα αδέρφια τους και να φτιάξουνε όλοι μαζί το πιό ξακουστό Βασίλειο του κόσμου. 

Ένα χρόνο μετά σήμανε συναγερμός στην Ινσουλάρια. Στόλοι καραβιών παρατεταγμένοι γύρω από τα πανύψηλα τείχη χτυπούσανε τις πολιτείες. Ενώ οι βόμβες κατέστρεφαν έναν, έναν τους ναούς του πολιτισμού, πανεπιστήμια, σχολές, σχολεία, οι κάτοικοι σαστισμένοι κοιτούσανε τους αδελφούς να χειρίζονται τα κανόνια και τις σημαίες του Βασιλείου να κυματίζουνε περήφανες στα κατάρτια από τις γαλέρες. Το βράδυ οι σκιές των μαθητών μπλεκόντανε μεταξύ τους σε μία ατέρμονη αναζήτηση του γιατί γύρω από τα φλεγόμενα κτίρια. Την επόμενη μέρα άλλοι - μαύρες φιγούρες - γυρίζανε στα σπίτια τους και άλλοι, που δεν αντέχανε τη δίψα της μάθησης, τρέχανε στα λιμάνια ψάχνοντας απεγνωσμένα γιά ένα καράβι που θα τους πάρει μακρυά. Ο Βασιληάς έβαλε ντόπιους επιτετραμένους του σε όλα τα νησιά, από τους χάρτες του Βασιλείου σβήστηκε το όνομα και η ιστορία της Ινσουλάρια, ήτανε ένας τόπος που δεν υπήρξε ποτέ, γιατί έτσι έπρεπε γιά το καλό του Βασιλείου. Και τα χρόνια περνούσανε και κάθε τόσο, καράβια του Βασιλείου φεύγανε από τα νησιά σαν σκιές της φωτιάς που πότε έκαιγε σε μία δημόσια υπηρεσία, πότε σε ένα σχολείο, πότε σε ένα λιμάνι, πότε σε ένα νοσοκομείο. Οι επιτετραμένοι εξηγούσανε στο λαό ότι όλα ήτανε γιά το καλό της πατρίδας. 

Πέντε γενιές περάσανε μέχρι, με μεγάλη προσπάθεια, να καταφέρουνε οι Ινσουλάριοι να ξαναχτίσουνε στα καμένα ερείπια τους ναούς του πολιτισμού τους με πιό λαμπρό αυτόν του πανεπιστημίου τους. Καταφέρανε ακόμα και να ξαναβάλουνε το όνομα της Ινσουλάρια στο χάρτη του Βασιλείου. Περιχαρείς και εφησυχασμένοι από τους Βασιλικούς επιτετραμένους απολάμβαναν τις χαρές της ζωής στο ζηλευτό τους τόπο. 

Ήτανε μία χειμωνιάτικη μέρα, ηλιόλουστη και ζεστή όταν μία παρέα φίλων καθόντανε πάνω από τα τείχη και κοιτώντας τη θάλασσα συζητούσε γιά την κατάντια του Βασιλείου. Τόπος χωρίς κουλτούρα, τόπος αυλοκολάκων και λωποδυτών λέγανε. Συζητούσανε πως ο πολιτισμός της Ινσουλάρια θα μπορούσε να είχε βοηθήσει ακόμη περισσότερο τους αδελφούς, εάν αυτοί τον είχαν αγκαλιάσει. Εκεί που μιλούσανε, στο βάθος του ορίζοντα διακρίνανε να πλησιάζει μία αρμάδα πολεμικών πλοίων του Βασιλείου. Κοιταχτήκανε έντρομοι και σκορπιστήκανε τρέχοντας σε όλες της γωνιές της πόλης. Κάθε παιδί, κάθε νέος, κάθε μεσήλικας και κάθε γέρος ειδοποιήθηκε και πήγε στα τείχη. Οι επιτετραμένοι του Βασιληά, τρέχανε στους δρόμους προσπαθώντας να καθησυχάσουνε το κόσμο, "μην ανησυχείτε, θα μιλήσουμε με τον Βασιληά, θα διμαρτυρηθούμε και όλα θα πάνε καλά". Ο κόσμος όμως πιασμένος χέρι - χέρι είχε σχηματίσει κλοιό πάνω στα τείχη της πόλης. Η πρώτη βόμβα, που πέταγε προς το πανεπιστήμιο, μόλις πέρασε πάνω από τον κλοιό εξαϋλώθηκε μέσα στην οργή πέντε γενεών ανθρώπων, το ίδιο και η δεύτερη και η τρίτη και η τέταρτη. Ο Βασιληάς έξαλλος έστειλε τους στρατιώτες του να σπάσουνε τον ανθρώπινο κλοιό, μάταια όμως αυτοί προσπαθούσανε να αναρριχηθούνε στα τείχη της πόλης, γιατί γλυστρούσανε πάνω σε στρώματα οργής πέντε γενεών ανθρώπων. Η φωνή των Ινσουλάριων, μία και στιβαρή, είπε στον Βασιληά "εμείς πιά θα κάνουμε κουμάντο στο τόπο μας", φούσκωσε τα πανιά των πλοίων του και τα έστειλε πέρα από τον ορίζοντα. 

Η σημαία της Ινσουλάρια από τότε κυμάτιζε ισότιμη με του Βασιλείου στα κάστρα της, οι πόλεις πλουτιστήκανε με σχολές και σχολεία, τα λιμάνια της γεμίσανε με καράβια που πηγαίνανε και ερχόντανε στα πέρατα του κόσμου. Η σχέση των κατοίκων της με τα αδέλφια τους έγινε πραγματικά αδελφική, ήτανε πιά σχέση ίσου προς ίσο, το Βασίλειο ορθοπόδησε και τό ίδιο. Και όλα αυτά γίνανε γιατί οι Ινσουλάριοι, που ήτανε πνευματώδεις άνθρωποι, αντιληφθήκανε ότι η αυτοδιαχείριση ενός τόπου σε συνδυασμό με την καλλιέργεια της πολιτιστικής του διαφορετικότητας είναι πλούτος γιά το Βασίλειο, ενώ ο συγκεντρωτισμός και η πολιτιστική ισοπέδωση μπορεί να φέρει μόνο συμφορά. 

Γιατί φαίνεται απαξιωτική η στάση της Ελλάδας απέναντι στα Επτάνησα;

Γίνεται πολύς λόγος, ειδικά τελευταία, γιά την παρατηρούμενη μειονεκτική μεταχείριση των Επτανήσων από την Ελληνική πολιτεία. Ευνόητα λοιπόν αυτόματα γεννάται το ερώτημα του γιατί συμβαίνει αυτό.

Το νέο Ελληνικό κράτος αναδύθηκε μέσα από την Οθωμανική αυτοκρατορία η πληθυσμιακή σύνθεση της οποίας τόσο στον Ευρωπαϊκό, όσο και στον Ασιατικό χώρο αποτελούσε ένα πολύπλοκο ζήτημα. Δύο από τα πρώτα σημαντικά προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει το νέο κράτος πριν ακόμη από την σύσταση του ήταν η πληθυσμιακή ανομοιογένεια και η ανάγκη επέκτασης του ώστε να αποκτήσει μία κρίσιμη μάζα η οποία θα του εξασφάλιζε βιωσιμότητα.  Η Αγγλία, ειδικά μετά την ένωση της Ελλάδας με τα Επτάνησα και την επέκταση της επιρροής της σε αυτήν, είχε ιδιαίτερα συμφέροντα η χώρα να είναι μία σταθερή και αναπτυσσόμενη δύναμη στην ασταθή περιοχή των Βαλκανίων. Οι εσωτερικές, όσο και οι εξωτερικές λοιπόν δυνάμεις που κινούσαν τα νήματα προτίμησαν την δημιουργία ενός σταθερού συνεκτικού κράτους οχυρωμένου πίσω από μία εθνική ταυτότητα και ιδεολογία. Η δεύτερη, εκφρασμένη σε κάποια περίοδο ως η Μεγάλη Ιδέα, θα βοηθούσε στην απαραίτητη επέκταση των συνόρων και στην ενδυνάμωση του κράτους. Γιά την δημιουργία της εθνικής αυτής ταυτότητας και της ιδεολογίας έπρεπε να απαλειφθούν οι επιμέρους πολιτιστικές διαφορές και να τονιστούν η να εφευρεθούν τα κοινά χαρακτηριστικά των συνιστωσών κοινωνιών του Ελληνικού κράτους, δηλαδή έπρεπε να βρεθεί ο κοινός παρονομαστής. 

Η αρχαία Ελλάδα αποτελεί γιά τις Ελληνικές κοινωνίες, όπως άλλωστε και γιά όλες τις Δυτικές και όχι μόνον, ένα σημαντικώτατο υπόβαθρο, το οποίο όμως απέχει τουλάχιστον δύο χιλιετίες από την καθημερινότητα των ατόμων. Στον Δυτικό κόσμο η αρχαία Ελλάδα συνδέεται μέσω της Αναγέννησης, του Διαφωτισμού και γενικότερα μέσω της εξελικτικής πορείας της φιλοσοφίας, των γραμμάτων και των τεχνών με τις σύγχρονες κοινωνίες. Στον Ελληνικό κόσμο μεταξύ του αρχαίου και του σημερινού υπήρξαν αιώνες συνύπαρξης των Ελληνικών με Βαλκανικούς και Ασιατικούς πληθυσμούς, τόσο μέσα στην Βυζαντινή, όσο και στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Ένα ποσοστό των Ελλήνων παρέμεινε πιστό στην Ορθόδοξη πίστη ενώ ένα άλλο εξισλαμίστηκε διατηρώντας όμως την Ελληνική γλώσσα. Λόγω των διαρκών μετακινήσεων πληθυσμών και της συνεχούς επαφής τα Ελληνικά φύλα σε πολλά σημεία αναμίχθηκαν με άλλα, όπως με Σλαύους και Ασιάτες, με αποτέλεσμα κοινωνίες και άτομα πότε να χρησιμοποιούν την Ελληνική και πότε άλλες σαν μητρικές γλώσσες. Τα ήθη και τα έθιμα, αν και διαφορετικά από περιοχή σε περιοχή, παρουσίασαν μία συνέχεια οφειλόμενη στην διαρκή όσμωση μεταξύ των κοινωνιών. Η αρχαία Ελλάδα όμως, με την οποία το Βυζάντιο έκοψε σταδιακά τους δεσμούς διατηρώντας σαν σύνδεσμο σχεδόν μόνο την Στωική φιλοσοφία, ελάχιστα αποτελούσε ένα χαρακτηριστικό των παραπάνω κοινωνιών οι οποίες εκτός από τα δικά τους πολιτιστικά στοιχεία σχετίζονταν περισσότερο ή λιγότερο με την Ορθοδοξία και με το Ισλάμ. Η απουσία, ή η σχεδόν απουσία από τον Οθωμανικό χώρο της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού συνέχισε να κρατάει τις εκεί κοινότητες σε απόσταση από τον αρχαίο κόσμο. Από όλα αυτά τα μίγματα χαρακτηριστικών το νέο Ελληνικό κράτος έπρεπε να προσδιορίσει τον κοινό παρονομαστή επάνω στον οποίο θα κτιζόνταν η εθνική ταυτότητα. Αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολο και πήρε αρκετά χρόνια μέχρι να προσδιοριστούν τα δύο βασικά χαρακτηριστικά: Ορθοδοξία και Ελληνικότητα.  

Το χαρακτηριστικό της Ορθοδοξίας είναι αρκετά σαφές, αλλά αυτό της Ελληνικότητας όχι. Έλληνας είναι απλά αυτός που μιλάει Ελληνικά η αυτός που έχει Ελληνική, κλασσική τι άλλο την εποχή εκείνη, παιδεία;  Στον προεπαναστατικό Ελλαδικό χώρο μάλλον με δυσκολία θα εύρισκε κανείς άτομα που θα ικανοποιούσαν το τελευταίο κριτήριο. Επομένως τα βασικά χαρακτηριστικά της ταυτότητας του νεο-Έλληνα κατέληξαν να είναι η ορθόδοξη πίστη και η γνώση και αποδοχή της Ελληνικής γλώσσας. Τα κριτήρια αυτά από μόνα τους είναι πολύ γενικά και πληθυσμοί με διαφορετικά πολιτιστικά χαρακτηριστικά τα ικανοποιούσαν. Γιά να διατηρηθεί η ενότητα λοιπόν της ταυτότητας τα υπόλοιπα πολιτιστικά χαρακτηριστικά των διαφόρων κοινωνιών έπρεπε σταδιακά να υποβαθμιστούν, ενώ παράλληλα έπρεπε να ενισχυθεί αυτό της Ελληνικότητας. 

Η Αθήνα απετέλεσε την καλύτερη επιλογή γιά πρωτεύουσα του κράτους, η αναβίωση της αρχαίας μητέρας του πολιτισμού και της επιστήμης θα συνέπιπτε με την αναβίωση του Ελληνικού έθνους. Το εγχείρημα ήταν γιγαντιαίο προωθήθηκε από Ελληνικές και ξένες κυβερνήσεις, αλλά συμμετείχαν σε αυτό κοινωνίες και μεμονωμένοι άνθρωποι από όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Χιλιάδες χέρια βυθίστηκαν στα αμέτρητα στρώματα του μεσαιωνικού σκοταδισμού και κατόρθωσαν να ανασύρουν την αρχαία Ελλάδα στην επιφάνεια της Αττικής γής. Αρχαίοι ναοί αναστηλώθηκαν, η Αθήνα γέμισε με νεοκλασσικά κτίρια, η επίσημη γλώσσα του κράτους έγινε η καθαρεύουσα. Η Ελλάδα είχε μία ισχυρή πλέον Ελληνική ταυτότητα. Ή έτσι οι Έλληνες νόμιζαν. 

Ο πολιτισμός είναι μία εξελίξιμη ιδιότητα ενός λαού της οποίας η πορεία μέσα στο χρόνο εξαρτάται από την ίδια της την δυναμική, αλλά και από τις δυνάμεις που δέχεται από το εξωτερικό περιβάλλον. Η αδράνεια όμως που παρουσιάζουν οι πολιτισμοί στις αλλαγές της πορείας τους είναι συχνά εντυπωσιακά μεγάλη. Η διαδικασία της αλλαγής και της εξέλιξης ενός κοινωνικού συνόλου ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον όπου η επικοινωνία με άλλα κοινωνικά σύνολα είναι περιορισμένη, όπως πριν την έλευση του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης, είναι πολύ αργή. Δεν θα μπορούσαν λοιπόν εύκολα μέσα σε μερικές δεκαετίες να εξαλειφθούν οι πολιτιστικές ιδιαιτερότητες των συνιστωσών κοινωνιών του Ελληνικού έθνους και οι τελευταίες να συνταχθούν μέσα στα αυστηρά πλαίσια της ανασυρθείσας Ελληνικότητας. Αυτό όμως επετεύχθη, σε κάποιο βαθμό, με την επίδραση δύο παραγόντων, της ελεγχόμενης και προσανατολισμένης στον κλασσικισμό παιδείας, η οποία έδρασε στα ανώτερα κυρίως στρώματα και των επεκτατικών - απελευθερωτικών πολέμων του κράτους οι οποίοι συσπείρωσαν τον λαό. Ο λαός όμως του Ελλαδικού χώρου διαστρωματικά στο μεγαλύτερο ποσοστό του μεταπήδησε από μία δεδομένη προεπαναστατική πολιτιστική κατάσταση σε μία νέα με την οποία καμμία εξελικτική σχέση δεν είχε, με άλλα λόγια ο λαός έπρεπε να καλύψει κενά αιώνων μέσα σε μερικές δεκαετίες. Στην προσπάθεια αυτή ισοπεδώθηκαν και απαξιώθηκαν σε επίπεδο κράτους οι πολιτιστικές ιδιαιτερότητες των συνιστωσών κοινωνικών ομάδων, αυτές όμως λόγω της πολιτιστικής αδράνειας συνέχισαν να κινούνται στην προδιαγεγραμμένη από αιώνες τροχιά τους αποκαλύπτοντας ένα χάσμα μεταξύ λαού και κράτους. Ο γλωσσικός διχασμός είναι το εμφανέστερο ίσως, αλλά όχι το μοναδικό στοιχείο αυτού του χάσματος. Το κράτος δεν βοήθησε στην καλλιέργεια των τοπικών πολιτισμών, ενώ η προσφερόμενη στείρα παιδεία δεν είχε αντίκρυσμα στο λαό. Το αποτέλεσμα ήταν η πολιτιστική "τελμάτωση" της Ελλάδας δείγμα της οποίας είναι η μεταπολεμική αναπαραγωγή άψυχων αισθητικά γειτονιών πόλεων απολύτως απομακρυσμένων από την αρχιτεκτονική εξέλιξη καθώς και η σχεδόν παντελής έλλειψη μουσικής αισθητικής των νεο-Ελλήνων. Μετά από πάροδο λοιπόν σχεδόν δύο αιώνων το Ελληνικό κράτος κατόρθωσε με τις εφαρμοζόμενες πολιτικές την δημιουργία μίας εθνικής ταυτότητας η οποία χαρακτηρίζεται από την συμβατική πλέον πίστη  στην Ορθοδοξία και την άνευ άξιου πολιτιστικού περιεχομένου νεο-Ελληνικότητα. 

 Από τις διάφορες ετερόκλητες συνιστώσες του Νεο-Ελληνικού κράτους αυτή που έχει την μεγαλύτερη απόσταση από τον κοινό μέσο είναι τα Επτάνησα, καθώς αυτά αποτελούν τα μοναδικά μέρη του Ελληνικού χώρου που συμμετείχαν στις μεταμεσαιωνικές πολιτιστικές διεργασίες της Δύσης. Η προσπάθεια εξομοίωσης του Επτανησιακού πολιτισμού με τον στείρο νεο-Ελληνικό είναι η σφοδρώτερη που έχει γίνει στην Ελλάδα και εμφανίζεται σε όλους τους τομείς της ζωής και συγκεκριμένα στης παιδείας - πολιτισμού, στον διοικητικό και στον οικονομικό. Ο τομέας της παιδείας και του πολιτισμού είναι ο πιό σημαντικός και γιά να επιτευχθεί η πολιτιστική αφομοίωση έγιναν προσπάθειες μείωσης του επιπέδου της παρεχόμενης παιδείας στα Επτάνησα με το κλείσιμο, αμέσως μετά την ένωση με τον νόμο ΡΗ του 1865 "Περί διοργανώσεως της Εκπαιδεύσεως κατά την Επτάνησον", αρκετών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όπως του Αρχοντείου της Παιδείας, της Ιονίου Ακαδημία, του Ιεροσπουδαστηρίου της Κέρκυρας, του Γυμνασίου της Κέρκυρας, των Λυκείων Κέρκυρας, Κεφαλληνίας, Ζακύνθου, Λευκάδας, Ιθάκης, Παξών και Κυθήρων. Στον τομέα της δημόσιας διοίκησης τα Επτάνησα υπήχθησαν σαν νομοί σε κατά καιρούς στεριανές διοικήσεις, ακόμη όμως και μετά την δημιουργία της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων οι διαρκείς καταργήσεις δημοσίων υπηρεσιών τα έθεσαν σε άμεση διοικητική εξάρτηση από άλλες περιφέρειες. Στον τομέα της οικονομίας τα Επτάνησα αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τις υπόλοιπες νησιωτικές περιφέρειες ως προς την φορολογία και τις επιδοτήσεις ενώ σημαντικά αναπτυξιακά έργα απουσιάζουν. 

Η προσπάθεια εξομοίωσης των Επτανήσων με τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας έχει επιτύχει σε απτά καθημερινά θέματα, όπως στην ομιλούμενη γλώσσα. Δεν έχει κατορθώσει όμως να αλλάξει σημαντικά την ψυχοσύνθεση των ατόμων η οποία εκφράζεται με τις τέχνες και την γενικότερη προσέγγιση στην ζωή. Οι Επτανήσιοι, αλλά και οι Ελλαδίτες αναγνωρίζουν, αν όχι στο συνειδητό σίγουρα στο υποσυνείδητο, την απόσταση - χάσμα που συνεχίζει να τους διαχωρίζει. Η συστηματική με μειονεκτική χροιά μεταχείριση των Επτανήσων από την Ελληνική πολιτεία δεν αποτελεί παρά αποτέλεσμα του παραπάνω χάσματος και ταυτόχρονα απόδειξη της ύπαρξής του. 

Ο Επτανησιακός πολιτισμός θα μπορούσε να είναι το όχημα γιά τους Ελλαδίτες προς την κατανόηση του Δυτικού πολιτισμού και ανάλογα οι Ελλαδικοί πολιτισμοί θα μπορούσαν να είναι τα οχήματα γιά τους Επτανήσιους, αλλά και γιά τους Δυτικο-Ευρωπαίους προς την κατανόηση Βαλκανικών, αλλά και ανατολικών πολιτισμών. Η ύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών σε ένα κράτος είναι ευλογία καθώς η επαφή μεταξύ τους και η συνεπακόλουθη ανταλλαγή στοιχείων φέρνει εξέλιξη. Αντίθετα η πολιτική της πολιτιστικής ισοπέδωσης ή οποία ίσως εξυπηρέτησε γιά κάποια χρόνια την συνοχή, αλλά και την επέκταση του Ελληνικού κράτους, το στέρησε από μεγάλο μέρος του πολιτιστικού πλούτου του. Ο κοινός παρονομαστής που απέμεινε είναι πολύ φτωχός πλέον γιά να στηρίξει την εξέλιξη και την προσαρμογή του κράτους στις διαρκώς διαφοροποιούμενες διεθνώς πολιτιστικές, πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες. 

Το ζητούμενο είναι πλέον τι μπορεί να γίνει από την πλευρά των Επτανησίων γιά την αντιστροφή του κλίματος απαξίωσης των Επτανήσων από την Ελληνική πολιτεία, αλλά και γιά την έξοδο της Ελλάδας από το πολιτιστικό τέλμα. Δυστυχώς η διαχρονική πολιτική εξομοίωσης του Επτανησιακού πολιτισμού με τον Ελλαδικό αποτελεί, όπως προκύπτει από την παραπάνω ανάλυση, αποτέλεσμα ενός δόγματος (κοινή ταυτότητα - πολιτιστική ομοιομορφία) - δομικού στοιχείου της βάσης του νέου Ελληνικού κράτους. Γιά να αλλάξει η πολιτική εξομοίωσης πρέπει να γίνει αλλαγή του παραπάνω δόγματος, δηλαδή πρέπει να αναθεωρηθούν τα δομικά στοιχεία της βάσης του νέου Ελληνικού κράτους. Κάτι τέτοιο είναι εντυπωσιακά δύσκολο να συμβεί γιατί προϋποθέτει κατ'αρχάς αναγνώριση του προβλήματος από την Ελληνική κοινωνία, η οποία καθεύδει και κατόπι πραγματοποίηση επίπονων ενεργειών γιά την επίλυσή του. Οι Επτανήσιοι λοιπόν έχουν δύο επιλογές: (α) να μείνουν άπρακτοι περιμένοντας σαν από μηχανής θεό μία εξωτερική θετική γιά τα Επτάνησα παρέμβαση στα του Ελληνικού κράτους ή (β) να επαναπροσδιορίσουν την σχέση των Επτανήσων με το Ελληνικό κράτος ώστε αυτά μέσω μίας ειδικής σχέσης αυτονομίας να μπορούν να καθορίζουν τις πολιτικές τους. Το τελευταίο θα μπορούσε να έχει σαν αποτέλεσμα την γενικότερη αναβάθμιση του Επτανησιακού χώρου και κατά συνέπεια του Ελληνικού.