Τα Ιόνια νησιά σταδιακά και σταθερά υποβαθμίζονται διοικητικά κατά την τελευταία δεκαετία με μεταφορά αρμοδιοτήτων σε κέντρα άλλων Περιφερειών. Η τελευταία πρόταση διοικητικής υποβάθμισης είναι αυτή της υπαγωγής των Ιόνιων νησιών σε γραφείο Κτηματολογίου της Πάτρας και των Ιωαννίνων.
Ο επόμενος κίνδυνος υποβάθμισης των Ιόνιων νησιών είναι μεγάλος και σχετίζεται με την υπόσταση των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της ΠΙΝ. Η υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε πρόσφατα ότι πρόκειται να γίνει αναδιάρθρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης η οποία θα συμπεριλαμβάνει καταργήσεις και συγχωνεύσεις τμημάτων, αλλά και ιδρυμάτων. Τα Ιόνια νησιά διαθέτουν δύο τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο με παρουσία στην Κέρκυρα και το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων με παρουσία στην Λευκάδα, Κεφαλονιά και Ζάκυνθο.
Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο ιδρύθηκε το 1984 και έχει έξι τμήματα, ενώ το έβδομο, αυτό των Ασιατικών Σπουδών, δεν έχει δεχθεί ακόμη φοιτητές. Γιά μέτρο σύγκρισης αναφέρεται ότι από τα υπόλοιπα νεώτερα Ελληνικά πανεπιστήμια αυτό του Αιγαίου ιδρύθηκε το 1984 και έχει αυτή τη στιγμή 16 τμήματα, της Θεσσαλίας ιδρύθηκε το 1984 και έχει 16 τμήματα, της Πελοποννήσου ιδρύθηκε το 2000 και έχει 14 τμήματα, της Δυτικής Μακεδονίας ιδρύθηκε το 2003 και έχει έξι τμήματα και τέλος της Δυτικής Ελλάδας ιδρύθηκε το 2009 και έχει τρία τμήματα. Από την σύγκριση των παραπάνω στοιχείων προκύπτει ότι το Ιόνιο Πανεπιστήμιο είναι το μικρότερο σε αριθμό τμημάτων μετά από αυτό της Δυτικής Ελλάδας το οποίο όμως ιδρύθηκε μόλις πριν από τρία χρόνια. Το γιατί το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, ο απόγονος της Ιονίου Ακαδημίας, του πρώτου Ελληνικού Πανεπιστημίου, είναι ο ουραγός των Ελληνικών πανεπιστημίων από άποψη τμημάτων συνάδει με την γενικότερη απαξιωτική αντιμετώπιση των Ιόνιων νησιών από την Ελληνική πολιτεία. Ανάλογη είναι και η κατάσταση με το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων το οποίο ιδρύθηκε το 2003 και έχει οκτώ τμήματα. Με δεδομένη την προαναφερθείσα πολιτική της Ελληνικής πολιτείας σε σχέση με τα Ιόνια νησιά και σε συνδυασμό με το μικρό μέγεθος των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τους είναι αναμενόμενο να προταθεί είτε κατάργηση των ιδρυμάτων αυτών είτε συγχώνευσή τους με μεγαλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Η παρουσία, αλλά και η ανάπτυξη των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στα Ιόνια νησιά είναι πολύ μεγάλης σημασίας γιά τον πολιτισμό, την κοινωνία και την οικονομία των νησιών. Γιά αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντικό να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα που θα θωρακίσουν τα παραπάνω εκπαιδευτικά ιδρύματα. Γιά να επιτευχθεί αυτή η θωράκιση πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες προληπτικές ενέργειες από όλους τους πολιτικούς, παραγωγικούς και πολιτιστικούς παράγοντες των Ιόνιων νησιών προς την κατεύθυνση όχι μόνο της διατήρησης της αυτονομίας, αλλά και της ενίσχυσης των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της ΠΙΝ. Οι προληπτικές αυτές ενέργειες πρέπει να πραγματοποποιηθούν άμμεσα και πριν ολοκληρωθούν οι σχεδιασμοί του Υπουργείου. Είναι ευκολότερο να τροποποιηθεί ένα σχέδιο πριν την ολοκλήρωση και ανακοίνωσή του παρά μετά.
Σε μία αντίδραση των Ιόνιων νησιών στην κατάργηση ή συγχώνευση του ΑΕΙ και ΤΕΙ τους με αντίστοιχα της ηπειρωτικής Ελλάδας το πιθανότερο είναι το υπουργείο να επιμείνει στην θέση του. Σε μία τέτοια περίπτωση μπορεί να γίνει μία αντιπρόταση από την πλευρά των Ιόνιων νησιών η οποία να περιλαμβάνει συγχώνευση του Ιονίου Πανεπιστημίου και των ΤΕΙ Ιονίων Νήσων σε ένα διευρυμένο και γεωγραφικά διαχυμένο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Κάτι τέτοιο είναι συμβατό με τις προθέσεις του υπουργείου στις οποίες φαίνεται ότι βρίσκονται και συγχωνεύσεις ΑΕΙ με ΤΕΙ. Τα τμήματα του Ιονίου Πανεπιστημίου και αυτά του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων είναι απόλυτα συμβατά μεταξύ τους και η συνένωση των δύο ιδρυμάτων θα μπορούσε να έχει σαν αποτέλεσμα ένα ισχυρό πανεπιστήμιο 14 ή 15 τμημάτων τα οποία θα είναι διαχυμένα την επικράτεια της ΠΙΝ και θα συμβάλλουν και στην συνοχή της.
Σε αυτό το στάδιο είναι πολύ σημαντικό να αφεθούν κατά μέρος τα μικροσυμφέροντα, τα πολιτικά συμφέροντα και οι προσωπικές επιδιώξεις. Η Ελλάδα του σήμερα βρίσκεται σε μία σοβαρή κρίση και η Ελλάδα του αύριο θα είναι το αποκύημα αυτής της κρίσης. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται τώρα θα επηρεάσουν την μορφή του τόπου μας, των Ιόνιων νησιών μας γιά αρκετές γενιές. Πρέπει λοιπόν το Περιφερειακό Συμβούλιο, τα Δημοτικά Συμβούλια, οι φορείς και φυσικά πρώτα από όλα το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ Ιονίων νήσων να ασχοληθούν με το θέμα της εξέλιξης των τελευταίων. Πρέπει να γίνουν συζητήσεις και brainstorming ώστε να αποφασιστούν οι ενέργειες, οι προληπτικές ενέργειες, που πρέπει να γίνουν γιά να διασωθεί η υπόσταση των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μας και γιατί όχι, γιά να βγουν από αυτή την μεταρρύθμιση ενισχυμένα. Οι προληπτικές αυτές ενέργειες δεν πρέπει να είναι άψυχα ψηφίσματα, αλλά να είναι δυναμικές, εμπεριστατωμένες και με επιχειρήματα που θα πείσουν.
Γιάννης Βραδής
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Purdue, ΗΠΑ
Σύμβουλος Διαχείρισης Ποιότητας
Κύριε Βραδή, αν και διαφωνώ κάθετα με την ουσία της πρότασης σας, σας δίνω συγχαρητήρια για την παρέμβασή σας, γιατί έχετε δίκιο σε ένα σημείο: "Οι προληπτικές ενέργειες πρέπει να πραγματοποποιηθούν άμμεσα και πριν ολοκληρωθούν οι σχεδιασμοί του Υπουργείου. Είναι ευκολότερο να τροποποιηθεί ένα σχέδιο πριν την ολοκλήρωση και ανακοίνωσή του παρά μετά". Ως ειδικός έχετε σωστά αντιληφθεί την σημασία ότι "το προλαμβάνειν κρείττον του θεραπεύειν". Πρέπει άμεσα να υπάρξουν αποφάσεις από τα ιδρύματα για το μέλλον τους. Ωστόσο, επί της ουσίας, νομίζω οτι είναι άστοχη η συνένωση των 2 ιδρυμάτων. Το κύριο πρόβλημα ειναι κατά την άποψη μου αυτό που θεωρείτε εσείς πλεονέκτημα από την ένωση: Η διάχυση στα νησιά. Δυστυχώς η ελληνική πολιτεία βρήκε έναν εύκολο τρόπο να απαλύνει την εγκατάλειψη της περιφέρειας και να κολακεύσει παράλληλα τοπικές κοινωνίες και τοπικούς παραγοντίσκους: Αθρόα διασπορα τμημάτων (κυρίως ΤΕΙ αλλά και κάποιων ΑΕΙ) σε όλην την επικράτεια.Τα ΤΕΙ έτσι κατάντησαν να είναι κάτι σαν τα λύκεια πριν 100 χρονια.Ειναι δυνατόν το ΤΕΙ Ιονίων να έχει πχ τμήμα και στο Αργοστόλι και στο Ληξούρι; Είναι αυτό ορθολογικό;Γιατί, επειδή οι Κεφαλλονίτες δεν χωνεύονται μεταξύ τους,πάει να πει οτι θα έχουμε σε καθε κωμόπολη από ενα ΤΕΙ;Φαντάζεστε να υπήρχε ενα τμήμα του Ιονίου πχ στην Λευκίμμη και ένα στην Αχαράβη;Αστεία πράματα. (Οχι απο εσάς, -προς Θεού!- αλλά απο αυτούς που τα σκέφτηκαν και τα ίδρυσαν για να ικανοποιήσουν τοπικά αιτήματα).Ποιά είναι η λύση;Συρρίκνωση του ΤΕΙ σε 1 άντε 2 νησιά και συγκέντρωση όλων των τμημάτων εκεί ωστε να υπάρχει η έννοια της σχολής και της συνάφειας των τμημάτων. (Κάτι που χρειάζεται προκειμένου να έχουν κοινές βιβλιοθήκες, εργαστήρια, καθηγητές κλπ, άρα κάνουμε οικονομίες κλίμακος).Κλείσιμο τμημάτων που δεν έχουν ζήτηση ή που δεν έχουν σαφές αντικείμενο αν και έχουν ωραίους και πομπώδεις τίτλους (δεν ειναι τυχαίο ότι φέτος 3 τμήματα του ΤΕΙ Ιονίων δεν είχαν εισακτέους, ομοίως και ένα του Ιονίου Πανεπιστημίου). Απαίτηση εκ μέρος των άλλων νησιών που θα απολέσουν τα τμήματα, αντισταθμιστικών οφελών από το κράτος.Οσο για το Ιόνιο παν/μιο, αλήθεια, ειναι δυνατόν να επιβιώσουν τμήματα όπως το Ιστορίας ή το Πληροφορικής όταν έχει τα ίδια ένα μεγάλο γειτονικό πανεπιστήμιο όπως το Ιωαννίνων;Και για να πουμε και κάτι ζόρικο, αλήθεια, πόσο άσχημο θα ήταν να ενωθεί το Ιόνιο με των Ιωαννίνων;Μονο σε επίπεδο γοήτρου θα μας έπληττε ως Ιόνιους.Από την άλλη ίσως θα βοηθούσε τα τμήματα του Ιονίου να επιβιώσουν, έστω και ως απομακρυσμένα τμήματα ενός άλλου πανεπιστημίου.Πχ Μουσικό και Τεχνών μπορούν κάλλιστα να μείνουν στην Κέρκυρα, δημιουργώντας μάλιστα και σχολή. Το αν η σχολή αυτή θα ανήκει στο Ιόνιο ή στο Ιωαννίνων λίγο πρέπει να ενδιαφέρει τους Κορφιάτες. Αυτό που πρέπει να τους ενδιαφέρει είναι να επιβιώσουν τμήματα στο νησί τους και να παραμείνουν φοιτητές για να συνεχίσουν να αναζωογονούν την τοπική κοινωνία. Επιπλέον, το Τμήμα Ξένων Γλωσσών και το Ασιατικών Σπουδών (αν ποτέ βέβαια λειτουργήσει) έχουν μια συνάφεια ως ασχολούμενα με ξένες γλώσσες και πολιτισμούς.Οπότε και αυτά μπορούν να επιβιώσουν άνετα στην Κέρκυρα. Δεν βλέπω ποιοι θα θιγούν από μια τέτοια συνένωση των Πανεπιστημίων εκτός ίσως απο τις διοικήσεις τους που θα χάσουν το προνόμιο της διοικησης ή θα πρέπει να ξαναμελετήσουν τους συσχετισμούς δυνάμεων...
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο νέο Πανεπιστήμιο, αν μας πειράζει ο όρος Ιωαννίνων, θα μπορούσε να μετονομαστεί σε Ηπείρου και Ιονίου ή Δυτικής Ελλάδος ενσωματώνοντας το υπάρχον Δυτικής Ελλάδος με τα 3 τμήματά του που μόνο ως ανέκδοτο μπορεί να ακουστεί πανεπιστήμιο με 3 τμήματα...Αλλά ακόμα και αν παραμείνει το όνομα Ιωαννίνων, λίγο το κακό. Το ζητούμενο πρέπει να είναι η διατήρηση τμημάτων στα νησιά συνυπολογίζοντας όμως και τις ανάγκες των ίδιων των πανεπιστημίων και της έρευνας (βιβλιοθήκες, εργαστήρια,καθηγητές) και όχι μόνο των τοπικών κοινωνιών.Να παραμείνουν τμήματα αλλά παράλληλα να σκεφτούμε οτι δεν ειναι δυνατον μια χώρα σαν την δικια μας να εχει 22 πανεπιστήμια και άλλα τόσα ΤΕΙ και μάλιστα σκορπισμένα σε κάθε πόλη και κωμόπολη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤέλος, ως προς την συνάφεια τμημάτων του ΤΕΙ και του Ιονίου που πράγματι μπορεί να υφίσταται, κατά την άποψη μου δεν αποτελεί και κριτήριο συνένωσης, καθώς αυτή δεν έχει νόημα αν γίνει σε επίπεδο διοίκησης αλλά θα είχε μόνο αν γινόταν σε επίπεδο οργάνωσης των σπουδών. Πχ το ότι το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου και το Τμήμα Τεχνολογίας Ήχου & Μουσικών Οργάνων του ΤΕΙ είναι συναφή, δεν μου λέει τίποτα αν το ένα είναι στην Κέρκυρα και το άλλο στην Λευκάδα. Θα είχε νόημα να είναι σε μια σχολή αν η σχολή αυτή είχε κοινό γεωγραφικό παρονομαστή.
Πολύ φοβάμαι οτι τα νησία και οι αιρετοί τους όπως και οι διοικήσεις των ιδρυμάτων, όταν ξυπνήσουν μια μέρα και δουν τα σχέδια που θα επιβάλλει το υπουργείο, θα αρχίσουν έναν χαρτοπόλεμο ξιφουλκώντας κατά του Αθηνοκεντρικού κράτους και στήνοντας πολιτικές καριέρες πάνω στο πτώμα της παιδείας, το οποίο όλοι θα ξεχνούν ότι είναι το πραγματικό διακύβευμα αυτής της υπόθεσης: Η εξασφάλιση των καλύτερων δυνατών συνθηκών για την λειτουργία του συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, πέρα από τοπικισμούς, αλλά με μόνο κριτήριο την ποιότητα των σπουδών και την ενίσχυση της έρευνας.
ΥΓ: Τα δύο παραπάνω σχόλια γράφτηκαν απο το ίδιο πρόσωπο, απο μένα που γράφω και αυτό το σημείωμα, αλλά λόγω μεγέθους δεν ήταν δυνατόν να υποβληθούν ως ένα σχόλιο
ΑπάντησηΔιαγραφήΚύριε Ανώνυμε, ευχαριστώ πολύ γιά την συμμετοχή σας στο blog. Τα θέματα που θίγετε νομίζω είναι μεγάλης σημασίας και χρειάζονται παραπέρα ανάλυση. Γιά τον λόγο αυτό θα αναρτήσω πολύ σύντομα ένα σχετικό άρθρο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣας ευχαριστώ που εκτιμάτε τους προβληματισμούς μου, διευκρινίζω ότι πρόθεσή μου δεν είναι να αντιπαρατεθώ μαζί σας, ίσα-ίσα χαίρομαι που ένας άνθρωπος με γνώσεις ασχολείται με ένα τόσο σοβαρό θέμα, με το οποίο θα έπρεπε βέβαια να ασχολούνται και άτομα σε κρίσιμες θέσεις ευθύνης, δηλ τοπικές διοικήσεις και ακαδημαικες. Χαίρομαι όμως ακόμα περισσότερο που τα σχόλια μου θα γίνουν αφορμή για ένα νέο άρθρο γιατί με αυτόν τον τρόπο ίσως βοηθήσουμε στον διάλογο και ίσως δείξετε πτυχές ή απαντήσετε σε ζητήματα που θα φανούν χρήσιμα στα ιδρύματα και στους φορείς των 2 ακαδημαικών κοινοτήτων στην προσπάθειά τους να τοποθετηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο απέναντι στην πρόκληση (με όποια έννοια και αν το ερμηνεύσουμε αυτό) της αναδιάταξης του χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Θα πρότεινα να δείτε και σχετικό άρθρο στην αυριανή Καθημερινή, το οποίο διάβασα εδώ: http://www.alfavita.gr/artrog.php?id=50883 Τέλος, να σημειωσω οτι το μπλογκ σας δεν το ήξερα αλλά πλέον το έβαλα στους σελιδοδείκτες μου. Το μπλογκ το έμαθα μέσω της αναδημοσίευσης του άρθρου σας στο Corfupress και θα πρότεινα αν γραψετε νεο αρθρο, να το δημοσιευσετε και εκει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστώ πολύ γιά τα καλά λόγια και το άρθρο της Καθημερινής. Ανάρτησα το άρθρο και ελπίζω να καταθέσετε κάποια σχόλια.
ΑπάντησηΔιαγραφή